KILA MTU ANA HAIBA HIZI TATU : UJASIRIAMALI, UMENEJA , UFUNDI , ZIIBUE NA ZIFANYIE KAZI UTAFANIKIWA KATIKA BIASHARA YAKO

( 1 ). MJASIRIAMALI.

Hii ni haiba ambayo inabeba nafsi ya mjasiriamali. Mjasiriamali ni mtu wa kuja na mawazo mapya ya kuzitumia fursa mbalimbali ambazo zinapatikana. Mjasiriamali ni mtu wa ndoto na maono makubwa, mtu wa kutengeneza picha za mambo yasiyoonekana. Mjasiriamali anaangalia mambo yalivyo na kujiuliza vipi kama yangekuwa tofauti.

Bila ya mjasiriamali hakuna mawazo mapya, hakuna ugunduzi na wala hakuna maono makubwa ya kibiashara.

Nafsi ya ujasiriamali ndiyo inawasukuma wengi kuingia kwenye biashara, lakini nafsi hii imekuwa haidumu kwa muda mrefu, inazidiwa nguvu na nafsi nyingine na ndiyo maana tunasema mtu anakuwa amepatwa na kifafa cha ujasiriamali. Wazo la ujasiriamali linamjia kwa muda mfupi na nafsi hii kuondoka kabisa.

( 2 ). MSIMAMIZI/MENEJA.

Hii ni haiba inayobeba nafsi ya usimamizi au umeneja kwenye biashara. Meneja ndiye mtu ambaye anaisimamia biashara kwa ukaribu, kuhakikisha kwamba kila kitu kinakwenda kama kilivyopangwa. Huyu ni mtu ambaye anahakikisha rasilimali za biashara zinatumika vizuri. Pia meneja anahakikisha kilichofanywa kwenye biashara jana ndiyo kinafanywa leo. Mameneja hawapendi kujaribu vitu vipya kwa sababu hawana uhakika navyo.

Tofauti kubwa ya mjasiriamali na meneja ni mabadiliko, mjasiriamali anatafuta mabadiliko na kuwa tayari kuyafanyia kazi. Lakini meneja hataki kabisa mabadiliko, anataka kuendelea kufanya mambo kama ambavyo amekuwa

 

Meneja ndiyo nafsi inayoiwezesha biashara kufanya kazi. Mjasiriamali anakuwa na mawazo mapya na makubwa, lakini hawezi kuyafanyia kazi mawazo hayo kwa muda. Hivyo anahitaji kuwa na meneja ambaye anafanyia kazi mawazo hayo mapya.

( 3 ).FUNDI/MTAALAMU.

Hii haiba inayobeba nafsi ya ufundi au utaalamu unaohitajika kwenye biashara. Huu ni ule ujuzi au utaalamu ambao mtu anaingia nao kwenye biashara. Fundi kazi yake ni kutengeneza vitu na anapenda sana kutengeneza vitu. Haiba hii ya ufundi inapenda kufanya yale yanayopaswa kufanywa kwenye biashara.

Wakati mjasiriamali anakuja na mawazo mapya, meneja anaweka mfumo mzuri wa kufanyia kazi mawazo hayo, fundi ndiye anayefanya kazi kwenye biashara hiyo na kuzalisha matokeo yanayohitajika. Fundi ndiye anayezalisha matokeo kwenye biashara.

KWA NINI SUKARI NI MADAWA YA KULEVYA YALIYOHALALISHWA.

Pamoja na madhara makubwa ya kiafya ya utumiaji wa sukari tutakayojifunza hapo chini, sukari haina tofauti kubwa sana na madawa ya kulevya kama kokeini au heroine.

Hii ni kwa sababu matumizi ya sukari yamedhibitishwa kusisimua sehemu za ubongo ambazo zinasisimuliwa na madawa hayo. Pale mtu anapotumia sukari, ubongo unasisimka na kuzalisha homoni inayoitwa dopamine, hii ni homoni ambayo huwa inaleta raha na kumsukuma mtu kurudia tena kile alichofanya.

Hivyo unapotumia sukari, ubongo unazalisha dopamine, ambayo inakufanya ujisikie vizuri na upate utamu wa sukari. Lakini baada ya hapo unasukumwa kutumia tena sukari ili upate utamu zaidi na kujisikia vizuri zaidi.

Hii ndiyo sababu watu wamekuwa wanapata msukumo mkubwa sana wa kutumia kitu chenye sukari, na wakishatumia mara moja hawawezi kuacha, wanatumia tena na tena na tena.

Matumizi haya ya sukari yanaleta hali ya uteja au uraibu ambao ni mgumu sana kuuvunja. Kila mtu anapoona kitu cha sukari akili yake haifikirii kitu kingine chochote bali jinsi ya kupata sukari hiyo. Na anapoonja mara moja, hawezi kujizuia bali atataka tena na tena.

Tafiti zinaonesha pia ya kwamba matumizi ya sukari yamekuwa yanabadili tabia za watu. Muda mfupi baada ya kutumia sukari watu wengi huwa wakorofi, wenye hasira na wasio na subira. Sukari inawapa nguvu za ziada ambazo zinawasukuma kuzitumia kwa njia ambazo siyo sahihi. Mtu anapokuwa na sukari nyingi kwenye mwili huwa kwenye hali ya msongo kama mtu ambaye ametumia kilevi.

Hivyo kwa uwezo wa sukari kusisimua ubongo kama madawa mengine, kitendo cha watu kuwa tegemezi kwenye sukari na kuadilika kwa tabia baada ya mtu kutumia sukari, kunaifanya sukari kuwa kwenye kundi moja na madawa ya kulevya.

HATUA SAHIHI KWAKO KUCHUKUA KUHUSU SUKARI.

Rafiki, kama kuna hatua moja ambayo unapasa kuichukua, hata kama utashindwa kuchukua hatua nyingine zozote kwenye ulaji wako, basi ni kuachana kabisa na sukari. Yaani acha kabisa kutumia sukari, na utaupumzisha mwili wako na hali hii ya kutengeneza sumu ambazo zinakuchosha, kukuletea magonjwa na hata kukuzeesha haraka.

Vyakula vya sukari vya kuepuka ni kama ifuatavyo, sukari yoyote unayoongeza kwenye chai au chakula, asali, miwa na juisi yake, matunda yoyote yenye utamu wa sukari, soda, juisi za matunda hata kama ni asili, bia, mvinyo, bidhaa zozote za kiwandani ambazo zimetengenezwa kwa kuongezwa sukari, kama mikate, maandazi na chochote ambacho kimeongezwa sukari.

Pia punguza sana matumizi yako ya vyakula vya wanga, kwa kula kiasi kidogo sana na mara moja kwa siku, hasa mlo wa jioni au usiku. Sehemu kubwa ya chakula chako inapaswa kuwa mafuta sahihi, protini na mbogamboga.

Nyongeza; usidanganyike na vitu vitamu ambavyo unaambiwa havina sukari, mfano soda za dayati, hizi zina kemikali ambazo ni sumu kwenye mwili wako kama ilivyo sukari. Tofauti yake na soda nyingine ni kwamba hazipandishi sukari kwenye damu, lakini bado ni sumu.

Najua hili litakuwa limekustua sana, kwa sababu vyakula vingi hapo ndiyo unatumia kila siku. Lakini kutumia kila siku au kuzoea haifanyi kuwa sahihi. Tafiti za kisayansi na za lishe zinaonesha wazi kwamba mazoea yetu kwenye ulaji ndiyo kikwazo kwetu kuwa na afya bora. Hivyo tunapaswa kujifunza na kuchukua hatua sahihi ili tuwe na afya bora na maisha bora pia.

KWA NINI SUKARI NI MADAWA YA KULEVYA YALIYOHALALISHWA.

Pamoja na madhara makubwa ya kiafya ya utumiaji wa sukari tutakayojifunza hapo chini, sukari haina tofauti kubwa sana na madawa ya kulevya kama kokeini au heroine.

Hii ni kwa sababu matumizi ya sukari yamedhibitishwa kusisimua sehemu za ubongo ambazo zinasisimuliwa na madawa hayo. Pale mtu anapotumia sukari, ubongo unasisimka na kuzalisha homoni inayoitwa dopamine, hii ni homoni ambayo huwa inaleta raha na kumsukuma mtu kurudia tena kile alichofanya.

Hivyo unapotumia sukari, ubongo unazalisha dopamine, ambayo inakufanya ujisikie vizuri na upate utamu wa sukari. Lakini baada ya hapo unasukumwa kutumia tena sukari ili upate utamu zaidi na kujisikia vizuri zaidi.

Hii ndiyo sababu watu wamekuwa wanapata msukumo mkubwa sana wa kutumia kitu chenye sukari, na wakishatumia mara moja hawawezi kuacha, wanatumia tena na tena na tena.

Matumizi haya ya sukari yanaleta hali ya uteja au uraibu ambao ni mgumu sana kuuvunja. Kila mtu anapoona kitu cha sukari akili yake haifikirii kitu kingine chochote bali jinsi ya kupata sukari hiyo. Na anapoonja mara moja, hawezi kujizuia bali atataka tena na tena.

Tafiti zinaonesha pia ya kwamba matumizi ya sukari yamekuwa yanabadili tabia za watu. Muda mfupi baada ya kutumia sukari watu wengi huwa wakorofi, wenye hasira na wasio na subira. Sukari inawapa nguvu za ziada ambazo zinawasukuma kuzitumia kwa njia ambazo siyo sahihi. Mtu anapokuwa na sukari nyingi kwenye mwili huwa kwenye hali ya msongo kama mtu ambaye ametumia kilevi.

Hivyo kwa uwezo wa sukari kusisimua ubongo kama madawa mengine, kitendo cha watu kuwa tegemezi kwenye sukari na kuadilika kwa tabia baada ya mtu kutumia sukari, kunaifanya sukari kuwa kwenye kundi moja na madawa ya kulevya.

SUKARI NI SUMU KWENYE MWILI WAKO , EPUKA VYAKULA VYA SUKARI.

Kama kuna kitu kimoja ambacho kila mtu anapaswa kuambiwa na kukielewa ni kwamba matatizo yetu mengi ya kiafya yanatokana na ulaji wa sukari. Kwa kifupi sukari ni sumu kubwa sana kwenye miili yetu. Japo tunaiona tamu na tunaipenda sana, lakini hakuna kinachotuua kama sukari.

Sukari ya kawaida tunayotumia inaitwa sucrose, ndani yake ina sukari rahisi za aina mbili, glucose na fructose. Glucose ndiyo sikari inayotumika kwa urahisi na mwili na hata ubongo katika kuzalisha nguvu. Fructose huwa haitumiki sana kuzalisha nishati, badala yake inageuzwa kuwa mafuta na kuhifadhiwa kwenye mwili. Na aina hii ya sukari rahisi ndiyo inachangia sana kwenye magonjwa ya moyo na mishipa ya damu kama kukomaa na kujaa mafuta kwenye mishipa hiyo kitu kinacholeta shinikizo la juu la damu (presha).

Ubaya zaidi wa sukari uko hapa, unapokula chakula cha sukari au wanga, sukari ni rahisi kumeng’enywa, hivyo muda mfupi baada ya kutumia sukari, kiwango cha sukari kwenye damu yako kinakuwa juu sana. Hali hii inachochea mwili kuzalisha homoni inayoitwa Insulin, ambayo kazi yake ni kuondoa sukari kwenye damu na kuihifadhi kwenye seli za mwili na nyingine kugeuzwa kuwa mafuta kwenye ini. Sasa kwa kuwa sukari imepanda kwa wingi kwenye damu, insulini inayozalishwa inakuwa nyingi pia, kitu ambacho kinapelekea sukari kwenye damu kushuka haraka. Hii inaleta hali ya mtu kujisikia uchovu na kutamani kula kitu cha sukari muda mfupi baada ya kula sukari.

Kama umekuwa unakunywa chai yenye sukari asubuhi, utakuwa unaliona hili mara kwa mara, saa moja baada ya kutumia sukari unajisikia kuchoka choka na unatamani kitu chochote chenye sukari. Hapa ndipo wengi wanakunywa soda au hata kula pipi, ili mradi tu kutuliza lile hitaji la mwili la kutaka sukari ya haraka.

Ndugu  yangu, kama kuna hatua moja ambayo unapasa kuichukua, hata kama utashindwa kuchukua hatua nyingine zozote kwenye ulaji wako, basi ni kuachana kabisa na sukari. Yaani acha kabisa kutumia sukari, na utaupumzisha mwili wako na hali hii ya kutengeneza sumu ambazo zinakuchosha, kukuletea magonjwa na hata kukuzeesha haraka.

Vyakula vya sukari vya kuepuka ni kama ifuatavyo, sukari yoyote unayoongeza kwenye chai au chakula, asali, miwa na juisi yake, matunda yoyote yenye utamu wa sukari, soda, juisi za matunda hata kama ni asili, bia, mvinyo, bidhaa zozote za kiwandani ambazo zimetengenezwa kwa kuongezwa sukari, kama mikate, maandazi na chochote ambacho kimeongezwa sukari.

Nyongeza; usidanganyike na vitu vitamu ambavyo unaambiwa havina sukari, mfano soda za dayati, hizi zina kemikali ambazo ni sumu kwenye mwili wako kama ilivyo sukari. Tofauti yake na soda nyingine ni kwamba hazipandishi sukari kwenye damu, lakini bado ni sumu.

Najua hili litakuwa limekustua sana, kwa sababu vyakula vingi hapo ndiyo unatumia kila siku. Lakini kutumia kila siku au kuzoea haifanyi kuwa sahihi. Tafiti za kisayansi na za lishe zinaonesha wazi kwamba mazoea yetu kwenye ulaji ndiyo kikwazo kwetu kuwa na afya bora. Hivyo tunapaswa kujifunza na kuchukua hatua sahihi ili tuwe na afya bora na maisha bora pia.

TUMBO LA CHINI NI KITUO CHA NGUVU KWENYE MWILI KINAHUSU ULAJI WETU NA MAHUSIANO YETU NA WENGINE.

Tumbo la chini  ni   kituo  cha nguvu kwenye mwili hili ni eneo la mwili kwenye usawa wa kitovu. Kituo hiki kinadhibiti utumbo mpana, kongosho, kiuno, mifuko ya mayai na tumbo la uzazi kwa wanawake.

Kituo hiki kinahusika na ulaji, umeng’enyaji na utoaji wa mabaki ya chakula mwilini. Homoni mbalimbali huzalisha kwenye kituo hiki ambazo zinahusika na umeng’enyaji wa vyakula.

Kazi kubwa ya kituo hiki ni mahusiano ya kijamii, familia, utamaduni na hata mahusiano baina ya mtu mmoja na mwingine. Hiki ni kituo cha kushikilia au kuachilia au kuondoa.  Kituo hiki kinapokuwa vizuri, mtu unakuwa na utulivu na kujisikia salama na amani.

Watu wengi wamekuwa wanatumia nguvu ya kituo hiki vibaya kwa kuwa na hasira na vinyongo kwa wengine na kukosa maelewano mazuri na wengine. Kila unaposhikilia kitu ndani yako dhidi ya mtu mwingine, unashikilia nguvu ambayo ungeweza kuitumia kufanya makubwa kwenye maisha yako.

Ulaji uliopitiliza pia unaathiri kituo hiki kwa nguvu kubwa kutumika kumeng’enya chakula na kuondoa uchafu mwilini kitu ambacho kinazuia nguvu hiyo kutumika kwenye kutenda miujiza.

Ili kuweza kutumia vizuri nguvu ya kituo hiki, tunapaswa kudhibiti ulaji wetu na kuimarisha mahusiano yetu na wengine.

VIUNGO VYA UZAZI NI KITUO AMBACHO HUPOTEZA NGUVU NYINGI ZA WATU.

Kituo cha kwanza cha nguvu kipo kwenye viungo vyetu vya uzazi na kinadhibiti sehemu za mwili zilizopo chini ya kitovu. Hapa inahusika uke, uume, kibofu cha mkojo, sehemu ya mwisho ya utumbo na hata ngozi na misuli inayozunguka maeneo haya.

Kazi kubwa ya kituo hiki ni uzazi, jinsia, kujamiiana na kutoa uchafu mwilini. Homoni za uzazi huzalishwa kwenye kituo hiki. Kituo hiki kina nguvu kubwa sana ya ubunifu na uumbaji, fikiria nguvu ambayo inatumika katika kujamiiana na hata kupata mtoto.

Watu wengi wamekuwa wanatumia nguvu ya kituo hiki vibaya kwa kuelekeza nguvu zao nyingi kwenye kujamiiana na kuwa na mahusiano mengi ya kingono. Hili linawapunguzia uwezo wa kufanya makubwa kwenye maisha yao.

Ili uweze kutumia nguvu hii ya kituo cha kwanza katika kufanya miujiza, unapaswa kujidhibiti sana kwenye eneo la ngono, kwa kuwa hili ndiyo linapoteza nguvu za wengi.

KULA MIMEA--NI SIRI YA KUISHI MIAKA ZAIDI YA 100.

Chakula chako kinapaswa kuwa mimea zaidi. Epuka kula nyama na vyakula vilivyosindikwa. Watu wengi walioishi miaka zaidi ya 100 sehemu kubwa ya chakula chao ni mimea. Nyama wanakula kwa kiwango kidogo sana na mara chache.
Ili kuongeza mimea zaidi kwenye vyakula vyako, zingatia mambo yafuatayo;

1. Kula mbogamboga na matunda mara nne mpaka sita kwa siku. Kwa kila mlo wa siku, kuwa na matunda na matunda.
2. Punguza ulaji wa nyama, kama unaweza acha kabisa, kama huwezi kula siyo zaidi ya mara mbili kwa wiki na kula kiasi kidogo cha nyama.
3. Weka matunda sehemu ambayo ni rahisi kuyaona na kuyatumia unapokuwa unaendelea na shughuli zako. Hili litakusukuma kutumia matunda zaidi.
4. Kula kunde zaidi. Vyakula vya jamii ya kunde vina virutubisho vya kutosha kwa mwili wako, fanya hivi kuwa sehemu kubwa ya chakula chako.
5. Kula karanga kila siku, vyakula vya karanga na jamii yake, kama korosho na lozi vina mafuta mazuri kwa mwili wako na tafiti zinaonesha vinapunguza hatari ya magonjwa ya moyo.
6. Kuwa karibu na karanga na vyakula vya jamii ya karanga ili iwe rahisi kwako kutumia mara kwa mara. Unaweza kuziweka kwenye chombo ambacho inakuwa rahisi kwako kutumia.

MSONGO WA MAWAZO HUSABABISHA UNENE ?

KUVUTA SIGARA MOJA KWA SIKU INAONGEZA HATARI MAGONJWA YA MOYO NA KIHARUSI

NI NINI KINACHOFANYIKA UBONGONI MWA MTU AKIPIGA MIAYO

WATU WANAOKUNYWA KAHAWA WANAISHI MIAKA MINGI

SIRI YA KUFAULU MTIHANI : ROSEMARY HUSAIDIA KUKUMBUKA MAMBO

UJAUZITO HUBADILISHA UBONGO WA MWANAMKE

DKT MWELE MALECELA , AFISA MKUU NIMR ALIYETANGAZA KUNA ZIKA TANZANIA , AFUTWA KAZI

MAZOEZI KWA WANAUME HUONGEZA MBEGU ZA UZAZI

MAUMIVU YA HEDHI HUWAATHIRI WANAWAKE WENGI KAZINI

Muamivu ya hedhi huwaathiri wanawake wengi kazini

• 23 Septemba 2016

Wanawake wengi wamekabiliwa na maumivu wakati wa hedhi, hali inayoathiri uwezo wao kufanya kazi , utafiti unasema.

Utafiti huo wa YouGov uliohusisha wanawake 1,000 katika kipindi cha BBC, umegundua kuwa 52% waliuguwa, lakini 27% waliwaarifu waajiri wao kwamba ni mamumivu yanayotoka na hedhi.

52% pekee, karibu thuluthi yao waliomba kwenda nyumbani japo kwa siku kutokana na maumivu ya hedhi.

Na daktari mmoja amependekeza waajiri sasa waanze kutoa ''siku ya mapumziko ya hedhi'' kwa wanawake.

Wanawake 9 kati ya 10 wameeleza kuwahi kuugua maumivu ya hedhi kwa wakati mmoja.

'Kuungulika kimya kimya'

Daktari wa magonjwa ya wanawake kutoka London Gedis Grudzinskas, anasema wanawake wanapaswa kuwa na uwazi zaidi kuhusu tatizo hili na waajiri wawe ni wenye kuwaelewa.

Ameongeza: "kupata hedhi ni jambo la kawaida, lakini baadhi ya wanawake huteseka sana kimya.

"sidhani wanawake wanapswa kuona haya kuhusu tatizo hili na kampuni zinapaswa kuwaelewa kwa naman wanavyotaabika kwa uchungu wanao uhisi."

Dr Grudzinskas anasema njia moja ni kutoa likizo au amapumziko ya hedhi kwa wafanyakazi wote wanawake kama ilivyo sasa kwa nchi kama Japan.

"Mapumziko hayo yatafanya kila mtu afanye kazi vizuri ambalo ni jambo lenye manufaa," amesema.

"Hakuna uelewa wa kutosha kuhusu maumivu au uchungu huo na kuwa huenda maumivu hayo wakatimwingine yanadhihirisha ugonjwa mkubwa zaidi ''.

"Watu husahau kuwa wanawake ni nusu ya nguvu kazi, iwapo watahisi wanaungwa mkono , itakuwa ni furaha na ufanisi wa kila mtu."

 

 Image copyright Science Photo Library Image caption Wanawake wengi huugua kimya kimya 

BBC  SWAHILI