STADI ZA KAZI---DARASA LA KWANZA ( STD 1 )--TUPAMBE KWA KUCHORA ,TUTENGENEZE MAUMBO ,TUFINYANGE VITU ,TUSUKE UKILI , MUZIKI , TUIMBE , TUIGIZE NA TUCHEZE NGOMA , TUCHEZE MICHEZO----NUKUU ZA SOMO--NOTES---KWA SHULE ZA MSINGI---TANZANIA---( PDF )

STADI ZA KAZI---DARASA LA KWANZA ( STD 1 )---TUTENGENEZE RANGI , PICHA , TUCHAPE MAPAMBO---NUKUU ZA SOMO---NOTES---KWA SHULE ZA MSINGI---TANZANIA---- ( PDF )

 

KUPANDA NA KUSHUKA KATIKA HARAKATI ZA MAISHA , NI JAMBO LA KUJIIMARISHA NA KUKOMAA.

Tunaishi katika wakati wa changamoto ambao watu wengi wametingwa na shughuli mbalimbali, wamezungukwa na kelele nyingi toka katika mitandao ya kijamii, habari na taarifa za kujenga hofu na matukio yasoleta furaha katika maisha. Tena kipindi hiki cha karibu toka mwaka 2019, 2020 na 2021 watu wamezidishiwa hofu, wasiwasi na kupoteza imani kuhusu kesho itakuaje. Matukio ya ugumu wa maisha, changamoto za mahusiano, milipuko ya magonjwa na matukio ya kikatili yameendelea kushamiri.

Maisha yanakumbana na mfuatano wa matukio ya kupanda na kushuka. Kuna nyakati mtu anapitia kufanikiwa au kila anachokifanya kinaleta matokeo mazuri na anapata hamasa ya kwenda mbele ila mambo huja tena yanabadilika na kila kitu mtu ambacho anafanya hakimzalii matunda au matokeo ya siku za nyuma. Nyakati hizi za kupanda na kushuka zina mafunzo makubwa kuhusu maisha yetu katika kuimarika katika mtizamo.

Mtizamo tunaoweka katika yale ambayo tunapitia yana mchango mkubwa wa kutufanya wakati tunaposhuka au kuanguka aidha tubakie hapo hapo tunalia au kulalamika au huenda tukainuka na kuendelea mbele. Mtizamo wa changamoto ukiona kama kikwazo huwezi kukivuka isipokuwa hadi ubadili hiyo changamoto au matatizo kuona ni njia ya kukua, kukomaa na kuvuka.

Si kweli kuwa maisha yataweza kuwa manyoofu wakati wote iwe biashara, mahusiano, uongozi, malezi au taaluma. Kuna nyakati mambo hubadilika yalokuwa rahisi yanakua magumu. Hivyo lazima ujijengee kuwa magumu yanapojitokeza si kuwa ukimbie, ughairishe au uache kuchukua hatua. nyakati hizo zijapo ni za kupima sasa misingi ya kifalsafa ya kistoa kama ujasiri na hekima. Ujasiri si kuwa unafanya kitu kuwa huna hofu au woga ila unaenda kukifanya licha kuwa panaweza tokea hatari, ugumu au vikwazo.

Zoezi la kujijengea taswira hasi “negative visualization” ni muhimu sana katika kujenga mtizamo wa maisha. Tumekuwa tunahimizwa sana katika hamasa mbalimbali kuwa tuwe na mtizamo chanya, tufikirie mambo yatakuwa mazuri ila tunasahau vipi endapo mambo yakienda ovyo au kuvurugika?. Vipi endapo ulichokianzisha kikiaanguka, vipi ulowategemea wakakusaliti, vipi ukiumwa na kupoteza viungo, vipi ikitokea ulipotegemea hakuna upenyo au ulowategemea wakaaga Dunia.

Upande huu wa pili wa mambo yakienda vibaya, wengi wetu huwa tunasahau kuwa nao unaweza kujitokeza. Upande huu ndo falsafa inapokuja kukujenga kuwa jifunze kujiandaa kwa mabaya, mambo yakienda ndivyo sivyo au yakigoma kabisa bado uwe na uwezo wa kusimama, kutotetereka au kutoishia njiani.

Maandalizi ya kujiandaa kupoteza ni sehemu ya kufikiria pia. Hili ni muhimu sababu katika jamii tunaishi na watu ambao nao wana damu kama sisi ila wameanguka katika walivyovianzisha, wamekumbana na magonjwa, wamesalitiwa, wamefiwa, wamepoteza kazi au kufukuzwa kazi, wamekumbana na vifungo na wengine wapo katika utumwa wa uraibu mbalimbali wa pombe, sigara, mapenzi na kadhalika.

Uhalisia wa maisha ni pamoja na kutambua kuwa mateso, magumu na masumbuko yapo kutuimarisha, kutukomaza na kutuandaa tuwe watu wenye ujasiri, haki, kiasi na hekima. Jiandae kukutana na hali za kupanda na kushuka na jiimarishe kuona unapokuwa nyakati za kushuka usiendelee kukaa chini unalia, unalalamika au kukata tamaa bali simama na inuka uendelee na safari.

KOCHA  MWL.  JAPHET    MASATU

WhatsApp +255 716924136  ) + 255 755 400 128  /  + 255 688 361  539

HUWEZI KUZUIA WATU WASIKUONGEE KUHUSU WEWE , NI SUALA LILILO NJE YA UWEZO WAKO.

Watu wengi wamekwama kuanzisha vitu au kuanza maisha wanayotamani wangeishi kwa maoni ya watu watanionaje. Si hilo tu wapo ambao wameacha kufanya vitu vizuri ambavyo walikuwa wanaendelea navyo kwa maoni tu watu waloyasikia au kuambiwa moja kwa moja. Kweli unawapa watu nafasi ya juu kuharibu msimamo wako kuamini katika unachokifanya ?. kwanini mtu uue ndoto zako kwa maoni ya watu. Ni nani ambaye hawezi kufanya kitu hata kiwe kizuri bila kupata maoni mbalimbali toka kwa watu wengine.

Ni kawaida kwa sisi binadamu kusukumwa kufanya kitu kwa kusikia kwanza maoni. Hatuanzi kufanya vitu mpaka tusikie baba au mama anasemaje, au mwajiri wangu anasemaje au mwalimu anasemaje au jamii inasemaje. Tusipopata maoni hayo watu wengi hawaanzi kuchukua hatua wakifikiri kuwa bila maoni hawawezi kwenda mbele. Ni watu wangapi wameacha kufanya vitu vyao ambavyo huenda vingekuwa na faida kwa wengi kwa kukosa tu maoni. Hata hivyo tunapotarajia maoni ya watu yakitoka ndo hutuharibu kabisa endapo maoni hayo yakiwa yakutuchoma hisia zetu.

Unajisikiaje kuwa umeamini kabisa ulichokifanya ni kizuri ila ulipowashirikisha watu watoe maoni yao. Unakutana na maoni hasi kuhusu ulichokiamini ni kizuri. Huenda umehangaika usiku na mchana kuandaa bidhaa, maarifa fulani au huduma ila watu wanakwambia “bidhaa yako haivutii”, “kazi yako mbaya” au “hiki kitu umelazimisha si saizi yako” au “ungeachia wengine tu wafanye”. Hizi kauli zimeua hamasa ya watu wengi kufanya vile ambavyo wangeweza kuendelea kujiboresha na kufanya kwa ukubwa. Kwa kuwa jamii zetu zina watu laini kuumizwa hisia wanapoambiwa ukweli au wengine wanapo wakejeli basi huacha kufanya hivyo vitu.

Maoni ya watu yameua mwelekeo wa maisha ya watu wengi. Si watu wote hufurahia mafanikio au mabadiliko unayotaka kufanya maishani. Wengi huogopa wakikupa maoni fulani mazuri utafanikiwa zaidi kuliko wao hivyo wanatumia njia ya kukuvunja moyo katika kile unachotaka kufanya ili usikifanye na uendelee kuwa kama wao. Utakutana na kundi dogo la watu ambao maoni yao huenda yakupa nguvu na hatua kusonga mbele. Ikiwa utategemea sana maoni ya watu una hatari ya kuumizwa hisia zako na ukashindwa kuvuka hilo eneo.

Pima maoni ya watu wote wanayotoa kupitia kile unachokifanya. Usiruhusu maoni yao yakaharibu utulivu wako wa ndani bali fikiri. Mtu amekwambia bidhaa yako haivutii, kazi yako mbaya. Jitahidi kujifunza na kuingia ndani yake na kujua ni nini msukumo wake wa kusema hivyo. Ukishajua msukumo wake wa kusema hivyo kisha rejea katika maoni unayojipa mwenyewe na kisha kama kuna jambo la kujiboresha boresha zaidi na kama kuna jambo la kuachana nalo achana nalo. Haitatokea utakachokifanya watu wasisukumwe kukitolea maoni. Utoaji wao maoni ni suala usiloweza kulizuia ni nje ya uwezo wako.

Utakapofanya jambo zuri kuna watu wataibuka na kuona unachokifanya ni kitu kibaya. Wakati huo huo wengine walikiona kibaya wapo ambao wanafurahia ulichokifanya kuwa kinawasaidia na wasingependa uishie njiani. Ukiwa mtu wa kufuata maoni kila saa unapotaka kufanya vitu utajichelewesha sana katika maisha. Kupata maoni hufananishwa na kuitwa na sauti nyingi wakati mmoja na hili litakuchanganya ufuate lipi na uache lipi.

Amini maoni yako pia kuwa hata wewe unaweza kuwa sahihi katika unachokifanya na si lazima watu ndo wakupe kipimo kuwa unachokifanya ni kitu kizuri. Maadamu unachokifanya hakiondoi uhai wa mtu, utu wa mtu na hakiharibu mwili wako, akili au mazingira basi endelea kukifanya huku ukijiboresha usiku na mchana. Watu watatoa maoni kila siku hadi siku unayokufa hivyo hili lisikusumbue kuendelea mbele.

KOCHA  MWL.  JAPHET    MASATU

Whats App +255 716  924  136  )  /  +  255  755  400  128  /  + 255 688 361 539

 

UNAPOJIANDAA KUUMIZA WENGINE , JIANDAE KUJIUMIZA WEWE MWENYEWE.

Tupo katika jamii ambayo watu huoneana wivu, hujenga chuki, wasopenda upendo na hata kupanga njama za kuharibiana maisha. Ila katika yote haya yanayofanyika watu wanasahau kuwa kwa kila jaribio baya dhidi ya mtu mwingine ni kuandaa mazingira ya kuumia wenyewe. Hujaona namna unapokuwa na kinyongo dhidi ya mtu fulani jinsi kinyongo hicho na wewe kinavyokuumiza hata kabla ya kuwafanyia wengine. Wengi huwa hatujui kuwa kwa lolote tunalopanga kuwaumiza wengine tunaanza kuumia kwanza sisi kabla ya hao watu hawajaumizwa.

Falsafa inatufundisha namna umuhimu wa kuishi kwa mashirikiano na watu wote. Inagusa namna maisha yetu ni mategemeano yaliyo sawa kabisa na viungo vya mwili katika mwili. Uwepo wa watu wanaotuzunguka hatuna namna ya kukataa uwepo wao mbali na kujifunza namna ya kuishi nao, kuwaelewa na kusaidiana. Uwepo wa hasira, chuki, visirani na vinyongo ni kutojua maisha yetu yamekuwepo kwa ajili ya uwepo wa watu wengine wanaotuzunguka.

Jamii nyingi zinazoingia katika migogoro huwa zimekosa kujua namna maamuzi mabaya au ya kiuonevu yalivyopanda mbegu ya chuki na hasira inayokuja kujirudia na kuwadhuru na wao pia. Ni kitu kigumu kuishi kwa Amani endapo umefanya jambo liloharibu Amani kwa watu au kuwaumiza wengine. Ndani ya mtu anayefanya ubaya hawezi kusema ana uhuru ndani yake bali ni kuwa katika vifungo na kuanza kuona matokeo au athari ya ubaya wake dhidi ya watu wengine.

Kama ilivyo katika suala la upendo linavyozalisha upendo ndivyo chuki inavyozalisha chuki. Kanuni ya asili inayosema kisababishi na matokeo “law of cause and effect” hufanya kazi katika maisha yetu kwa nguvu kubwa. Kuwa chochote utakachokifanya kitazalisha matokeo. Ukijenga chuki basi utatengeneza nafasi na fursa nyingi chuki ijengeke na kukurudia kukudhuru na wewe.

Kuumiza wengine inaweza kuwa kuwanyima nafasi ambazo wangepewa hizo nafasi au maarifa huenda wangekusaidia na wewe pia. Ila kwa kuwa hatujui chochote tunachokifanya kwa wengine tunajifanyia sisi wenyewe hilo tunapuuza. Unapokosa kufundisha wengine kuishi vizuri, kuwajengea misingi mizuri ndivyo unavyojitengenezea mzigo mkubwa hapo baadaye utakaokurudia. Hili utaliona katika maeneo ya kazi, elimu na uongozi ambapo walotangulia si wepesi kuwafundisha wengine njia angali bado wana nguvu. Ila kwa baadaye hutokea hawana watu chini yao ambao wangekuwa msaada au daraja baada ya wao kuchoka au kuumwa.

Marcus Aurelius anasema “When others try to hurt you, they hurt themselves”. Hii ikiwa na tafsiri kuwa “Tunapokuwa tunawaumiza wengine, basi tunajiumiza sisi wenyewe”. Unaposhindwa kusamehe mtu ndivyo unavyojikuta wewe usiyesamehe ukiumia zaidi kuliko hata aliyekukosea au huenda aliyekukosea hata hajui kama unaumia. Unaposhindwa kusahau yalopita si kuwa unaukomoa muda ila unajiumiza wewe mwenyewe ndani kwa kuendelea kuumizwa na kumbukumbu. Chochote kile unachokifanya unakifanya kikurudie wewe mwenyewe. Ukitenda baya utavuna baya na ukitenda jema utavuna jema. Dunia haidanganywi kwa lolote kukupa kile unachokifanya kwa wengine.

KOCHA   MWL.JAPHET   MASATU

WhatsApp +255 716924136 )  /   * 255 755400128

 

UNAKOSA UTHUBUTU WA KUANZA ,SIYO ELIMU , MSAADA AU MTAJI .

Karibu rafiki yangu mpendwa kwenye makala ya ushauri wa changamoto, ambapo tunashauriana hatua sahihi za kuchukua katika kukabiliana na changamoto ambazo ni kikwazo kwetu kufanikiwa kimaisha.

Moja ya changamoto ambayo wengi wanapitia ni kukwama kuanza kwa sababu ya kuamini bado hawajapata maarifa ya kutosha au hakuna wa kuwasaidia au  hawana   MTAJI. Hilo linawapelekea kujikuta wanaendelea kujifunza na kusubiri na wasianze kabisa.

Kwenye ushauri wa leo tunakwenda kuona jinsi unavyojizuia kuanza kwa kufikiri hujawa na elimu ya kutosha au hatuna watu wa kutusaidia. Na rafiki yetu   JUMA  ametuandikia kuomba ushauri kwenye hili;

“Ninatamani kufanya biashara lakini kila ninayetaka kuzungumza naye na kushirikiana naye hasaidii kufika kwenye lengo langu kuhusu biashara na ninajikuta nabaki na maarifa yangu. Pia nimefanya tafiti nyingi kuhusu biashara na kilimo lakini kinachonikwamisha ni kukosa msingi bora wa elimu na kukosa mtu atakaye kusaidia kufikia malengo je nifanyeje. - Ndimi   JUMA.

Nakumbuka kwenye moja ya vitabu vya utabibu , kulikuwa na nukuu ya mmoja wa waliofanya makubwa sana kwenye tasnia hiyo ya utabibu aliyeitwa William Osler, nukuu hiyo inasema; He who studies medicine without books sails an uncharted sea, but he who studies medicine without patients does not go to sea at all.

Kwenye nukuu hiyo anamaanisha yule anayejifunza utabibu bila vitabu anaogelea bahari isiyojulikana, lakini yule anayejifunza utabibu bila wagonjwa, hajaenda baharini kabisa.

Kwa maneno mengine ni sawa na mtu anayejifunza kuogelea bila hata ya kuyasogelea maji, au anayejifunza baiskeli bila hata ya kuipanda, unafikiri mtu huyo atanufaika na mafunzo hayo?

Hivyo pia ndivyo tunaweza kusema kuhusu biashara, unaweza kujifunza biashara uwezavyo, unaweza kusoma kila aina ya kitabu cha biashara, unaweza kufanya kila aina ya tafiti, lakini kama hutaingia na kufanya biashara, hujaijua biashara.

Kwenye jambo lolote lile, nadharia ni tofauti kabisa na uhalisia. Hata ukisoma kitabu kilichoandikwa na mfanyabiashara mwenye mafanikio makubwa kabisa, bado aliyopitia yeye siyo utakayopitia yeye. Na hata yeye angekuwa anaanza leo, angerudia kufanya yale aliyofanya hatafika viwango alivyofika.

Je ina maana kujifunza kuhusu biashara hakuna maana? Kufanya utafiti wa biashara hakuna maana? Jibu ni kuna maana mno, lakini utaiona maana hiyo pale utakapoingia uwanjani na kucheza, pale utakapofanya biashara kwa uhalisia.

Unapoingia kwenye biashara ndiyo unajifunza kuna mengi hukuwa unayajua licha ya kujifunza na kufanya tafiti nyingi. Utagundua mawazo uliyokuwa nayo awali hayakuwa sahihi na utahitajika kubadilika kulingana na soko lilivyo.

Na unapokutana na changamoto za kibiashara kiuhalisia, ndiyo sasa unajua wapi urudi kujifunza zaidi, unajua utafiti upi unahitaji kufanya zaidi kwa sababu hapo upo kwenye uhalisia.

Na vipi kama hupati wa kukusaidia? Jibu ni anza na wa kukusaidia watakuja kwako baada ya kuona unafanya.

Unajua kuongea na kupanga ni rahisi, na kila mtu anafanya hivyo. Ila wanaofanya kwa vitendo ni wachache. Hivyo kama unawaambia watu hawakuelewi, ni kwa sababu wameshakusikia unasema sana. Sasa achana na maneno na fanya vitendo. Ukianza biashara na ikaonekana, ni rahisi watu kukuunga mkono, hasa biashara inapokuwa inafanya vizuri.

Hatua za kuchukua;

1. Tambua umeshajifunza na kufanya tafiti vya kutosha, na utaendelea kujifunza kwa safari yako yote ya kibiashara.

2. Amua kuanza biashara sasa, anzia pale ulipo na kwa namna unavyoweza.

3. Anza na mteja hata mmoja, chagua tatizo unaloona linawakabili watu na unajua njia nzuri ya kulitatua, kisha anza kutatua kwa watu wachache.

4. Tumia mbinu za masoko na mauzo ulizojifunza ili kuwafikia wengi zaidi na kuwauzia pia.

5. Kwa kila hatua ya biashara yako unayopiga, jenga mfumo mzuri ambapo mtu anaweza kuona namna unavyofanya biashara na kushawishika kuungana na wewe.

6. Wachague watu sahihi na waoneshe hatua ulizopiga huku ukiwashirikisha mpango wa kukua zaidi na namna gani watanufaika kwa kuungana na wewe, kisha wape mpango wa namna gani wanaweza kuungana na wewe.

7. Pata na usome kitabu cha ELIMU YA MSINGI YA BIASHARA, hiki siyo cha kusoma mara moja na kuacha, bali ndiyo mwongozo wako kwenye safari nzima ya kibiashara.

Nimeorodhesha hapo hatua moja mpaka saba, lakini nikueleze wazi, mambo hayatakwenda kirahisi hivyo, utakutana na changamoto mbalimbali, utakutana na magumu yatakayokufanya utake kukata tamaa. Utapingwa na kuwekewa vikwazo na watu uliotegemea wakuunge mkono. Lakini usikubali hayo yakurudishe nyuma, amua kwamba unakwenda kufanya biashara na hakuna kitakachokurudisha nyuma.

Imetosha sasa kujifunza, ingia kwenye uhalisia na uendelee kujifunza kupitia kila hatua unayopiga. Biashara ndiyo darasa la maisha, hakuna siku utajiambia umeshajua kila kitu, hivyo anza kufanya na endelea kujifunza, kwa kipindi chote unachokuwa kwenye biashara, utaendelea kujifunza zaidi na zaidi.

Nakutakia utekelezaji mwema wa yale ambayo umejifunza,

Rafiki na Kocha wako,

MWL.  JAPHET   MASATU

WhatsApp = 255 716 924136 )  /  + 255 755400128

 

WEWE NI SEHEMU YA JAMII INAYOKUZUNGUKA , TENDA YATAKAYONUFAISHA JAMII .

Siku ambayo tutakufa jambo moja litakalokumbukwa kuyahusu maisha yetu ni namna tulivyoweza kugusa maisha ya wale walotuzunguka. Mali, umaarufu na mambo mengine yote huenda yakasahauliwa isipokuwa yale ambayo uligusa maisha ya watu wataendelea kuyakumbuka zaidi. Hili ndilo kusudi mama la maisha kuwa tupo Duniani kuwa sehemu ya jamii na katika si­ku za kuishi kwetu tuwe na mchango chanya kwa wale wanaotuzunguka.

Tuliona katika barua zilizopita namna maisha yetu ni duara la mahusiano. Mahusiano ya awali ni juu yetu wenyewe, wale wanaotuzunguka na mwisho ni ulimwengu mzima. Mahusiano yetu sisi wenyewe yanapokuwa mazuri ikiwa na maana kujipenda, kujielimisha na kupenda utulivu ndiko kunakozalisha kuwapenda wengine na kusambaza upendo toka mtu mmoja hadi mwingine na hatimaye ulimwengu mzima. U sehemu wetu wa jamii unatupa kujifunza kuhusu sisi wenyewe, kujifahamu na kuelewa kuwa tu familia moja ya chanzo kimoja. Kama ni mti basi wenye majani mengi yanayotokea katika utegemezi wa mizizi inayofanana.

Si watu wengi ambao huona umuhimu wa kuyatoa maisha yao kwa ajili ya kutengeneza njia kwa ajili ya wengine. Huenda kutengeneza njia ni kazi ya jasho, ngumu, isopongezwa na wakati mwingine isopewa thamani na wale wanaotendewa. Hili linafanya wengi wasiwe sehemu ya kuchangia mabadiliko chanya ya jamii zinazowazunguka. Licha hayo yote kuwa wengi hawajitoi kwa ajili ya kuongoza njia kwa jamii ipo nafasi nzuri, alama idumuyo na heshima kwa wale wote ambao wanaona maisha yao ni daraja kwa watu wengine na wana wajibu wa kuhudumia jamii katika siku za maisha yao. Unajisikiaje umepata nafasi ya maisha na ikafika ukomo hujafanya la kukumbukwa na jamii yako ?

Ishukuriwe teknolojia kwa kuwa inatupa nafasi muhimu ya kugusa maisha ya watu wengine wengi. Tunagusa maisha ya watu wengine katika yale ambayo tunayafanya kila siku. Iwe unaandika, kazi, una ujuzi fulani, una uzoefu fulani, una kitabu, una watoto au familia ndivyo unavyogusa mamia ya watu wengi. Unaweza kuanza ulipo kwa kugusa watu waliokata tamaa kwa kuwatia moyo, wale walokosa muongozo wa maisha kwa kuwasaidia kuwapa miongozo na wale walopoteza hamasa katika maisha kwa kuwahamasisha. Katika haya matendo madogo unayoyafanya unaacha alama zitakazodumu na kueleza maisha yako pindi utakapokuwa huna nafasi ya kuishi tena.

Marcus Aurelius namnukuu “As you are part of a community, act in ways that benefit your community. To act selfishly, against society, is mutiny”. Ikiwa na maana “Ukiwa Kama Sehemu ya Jamii, Tenda Katika Namna ya Kuifaidisha Jamii Yako. Kutenda kwa Kujiangalia Wewe Pekee “Uchoyo” dhidi ya Jamii ni Uasi”. Unapokosa kuihudumia jamii yako kwa vile ulivyonavyo ni sawa na mtu aliye muasi. Kwanini ufe na hazina ya hekima, uzoefu, maarifa kwa uchoyo wa kutowashirikisha wengine ?

KOCHA  MWL.JAPHET  MASATU

WhatsApp +255 716 924136 }  /   + 255  755400128